Friday, July 28, 2017

Η ψυχολογία της εξουσίας

Η αντίληψη ότι ο πόθος για την εξουσία είναι πανανθρώπινος και έμφυτος στον άνθρωπο είναι ένα αρχετυπικό αυτονόητο που δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι οι Αθηναίοι μιλώντας με τους Μηλίους υποστήριξαν ότι “οι άνθρωποι αναγκάζονται πάντοτε από φυσική ορμή να εξουσιάζουν εκείνους από τους οποίους υπερτερούν“. Αιώνες αργότερα, με την υπόθεση του Δαρβίνου περί της “Πάλης για ζωή”, η παραπάνω αντίληψη ενδυναμώθηκε και διατηρήθηκε ως τις μέρες μας. Σύμφωνα με αυτήν, ο άνθρωπος πρέπει να παλέψει για να επιβληθεί τόσο στη φύση όσο και στους όμοιους του, καθώς τελικά επιβιώνει ο πιο δυνατός. Η υπόθεση αυτή φαίνεται πολλές φορές να επαληθεύεται μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς κατά καιρούς εμφανίζονται εξουσιαστές μικρής ή μεγαλύτερης εμβέλειας, που ορίζουν την πορεία των πραγμάτων. “Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό” λέει απλά ο λαός.
Οι εξουσιαστές και οι εξουσιαζόμενοι
Υπακούοντας σε αυτό το φυσικό προγραμματισμό, παραδεχόμαστε ότι η ανθρώπινη κοινωνία δημιουργεί αυτόματα εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους. Η άνιση κατανομή της δύναμης υπάρχει σε κάθε σύστημα σχέσεων, ξεκινώντας από το σύστημα του ζευγαριού, της οικογένειας, και επεκτείνοντας στο ευρύτερο οικονομικό, πολιτικό, ιδεολογικό, θρησκευτικό κ.λπ. υπερσύστημα της ανθρώπινης κοινωνίας.
Πόσο πραγματική είναι όμως μια τέτοια υπόθεση όταν αναφερόμαστε σε ανθρώπους που έχουν τη δυνατότητα, -ή αλλιώς την εξουσία*- να διαχειρίζονται κατά βούληση την ελευθερία τους και όχι ψάρια που υποτάσσονται στο φυσικό προγραμματισμό; Υπάρχουν a priori μεγάλοι και μικροί άνθρωποι ή είναι η δική μας ματιά ως κοινωνία, που έχει εθιστεί να βλέπει εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους, θύτες και θύματα; Αν δεχτούμε αυτό τον διαχωρισμό, τότε συναινούμε για πάντα στον προγραμματισμό της γραμμικής σχέσης “Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό” με την ελπίδα να γεννηθούμε ή να γίνουμε μεγάλα ψάρια. Φοβάμαι, ωστόσο, ότι στο βάθος της προοπτικής μας το ότι έχουμε μάθει να χωρίζουμε τους ανθρώπους σε μικρά και μεγάλα ψάρια είναι προβληματικό από μόνο του. Δεν έχει διαφορά αν είσαι δυνατός ή αδύνατος. Το σημαντικό είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις είσαι μισός, ψεύτικος, ελλιπής …. Και μισός σημαίνει ούτως ή άλλως αδύνατος, αφού εκχωρείς τις μισές σου ανθρώπινες ιδιότητες στον άλλο που θεωρείς δυνατό. Και κατ’ επέκταση θα βλέπεις και τον άλλον σαν μισό. Στην καλύτερη περίπτωση να βρεις το έτερον ήμισυ. Γιατί ολόκληρο άνθρωπο δεν πρόκειται να βρεις, καθώς η ματιά σου έχει εθιστεί να βλέπει μισά, αντίθετα.
Το παιχνίδι της δύναμης
Αυτό που μας συμβαίνει ως κοινωνία -ο διαχωρισμός δηλαδή των ανθρώπων σε δυνατούς και αδύναμους ξεκινάει μέσα στην οικογένεια, που αποτελεί το κύτταρο της κοινωνίας. Απλό παράδειγμα αυτού του διαχωρισμού είναι μια μητέρα που συγκρίνοντας τα δυο παιδιά της λέει …. “ο μικρός δεν έχει πρόβλημα, η μεγάλη όμως είναι πολύ ευαίσθητη … “.
Αμέσως, οι άνθρωποι χωρίζονται σε μικρούς και μεγάλους, σε προβληματικούς και μη, σε ευαίσθητους και αναίσθητους κ.λ.π. Σε αυτό το οικογενειακό σύστημα ο “μικρός” έχει περισσότερες πιθανότητες να εξουσιάζει μέσα από τη δύναμη που του παραχώρησε η ματιά της μητέρας του, έχει περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει εξουσία στη βάση ενός “ναρκισσευόμενου εγώ”, να γίνει δηλαδή ένας καλλιτέχνης, ένας πολιτικός, ένας επιχειρηματίας, ενώ η “μεγάλη” μπορεί να εξουσιάζει το περιβάλλον της μέσω της αδυναμίας της, που της παραχώρησε επίσης η ματιά της μητέρας της, αναπτύσσοντας ψυχοσωματικά, ψυχαναγκασμούς, προβλήματα υγείας κ.λπ. Η εξουσία της αδυναμίας είναι από τις πιο αφανείς και πιο μπλεγμένες μορφές εξουσίας και εμφανίζεται ταυτόχρονα με την εξουσία της δύναμης.
Ο καθένας από μας επιδιώκει λίγο ή πολύ να κυριαρχεί στο οικογενειακό, εργασιακό, κοινωνικό περιβάλλον του. Ωστόσο, υπάρχουν και αυτοί που εξουσιοδοτούνται από εμάς τους ίδιους προκειμένου να ορίσουν τα πράγματα σε ευρύτερη κλίμακα, όπως σε ιδεολογικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό, επιστημονικό και κάθε άλλο επίπεδο. Έχει ενδιαφέρον να εξετάσουμε το προφίλ των ατόμων που ασκούν εξουσία.
Η ψυχολογία του ηγέτη
Σε αυτό το σημείο πρέπει να κάνουμε έναν ακόμα διαχωρισμό ανάμεσα στην ναρκισσιστική – αυτιστική εξουσία και τη συστημική εξουσία ή αλλιώς την πραγματική ηγεσία.
Στην περίπτωση της αυτιστικής εξουσίας, το άτομο επιζητά την εξουσία σαν αυτοσκοπό, προκειμένου να προσδιορίσει μέσα από αυτήν την ταυτότητά του και να αναπληρώσει το ναρκισσιστικό έλλειμμά του. Συχνά επιλέγει ένα επάγγελμα με εξουσία, όπως για παράδειγμα καλλιτέχνης, πολιτικός, δημοσιογράφος, επιχειρηματίας κ.λπ. ώστε να είναι πάντοτε στο επίκεντρο της προσοχής. Εξωτερικά αυτό το άτομο παρουσιάζεται αψεγάδιαστο, λαμπερό, με αυτοπεποίθηση. Ωστόσο, κάτω από αυτό το παντοδύναμο προσωπείο κρύβεται μια ευάλωτη και εύθραυστη αυτο-εικόνα, που κινδυνεύει να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή. Γι’ αυτό επιλέγει να ταυτίζεται με τον επαγγελματικό του ρόλο και να μπερδεύει αυτό το εξουσιαστικό προσωπείο με το αυθεντικό του πρόσωπο.
Το ρόλο αυτό τον μαθαίνει καταρχήν μέσα στην πατριαρχική οικογένεια. Ο ναρκισσιστικός ηγέτης έχει βιώσει ως παιδί την “τραμπάλα” εξουσιαστή, εξουσιαζόμενου στη σχέση των γονιών του. Και φαίνεται κάποια στιγμή να έδωσε όρκο ιερό, αυτός να γίνει το μεγάλο ψάρι. Ο δρόμος της εξουσίας και όχι της εμπιστοσύνης είναι ο τρόπος που επιλέγει ο εξουσιαστής να σχετιστεί με τους γύρω του. Γι’ αυτό και συνήθως σχετίζεται με κάποιον αδύναμο που αναζητά κάποιον δυνατότερο να τον στηρίζει. Άλλη περίπτωση είναι να έχει μεγαλώσει σε μια απορριπτική οικογένεια, όπου ο μόνος τρόπος για να προσελκύσει το ενδιαφέρον ήταν να αναπτύξει κάποιο ξεχωριστό ταλέντο και έτσι να γίνει σημαντικός στα μάτια τους. Ο εξουσιαστής δεν νοείται χωρίς αντικείμενο εξουσίας, χωρίς ανθρώπους να εξουσιάζει.
Ο ναρκισσισμός είναι κοινό χαρακτηριστικό τόσο στα πρόσωπα εξουσίας όσο και στους ανώνυμους ανθρώπους, καθώς όλοι ανεξαιρέτως επιθυμούν να κερδίζουν την αποδοχή και το θαυμασμό, χωρίς να είναι παθολογικές ναρκισσιστικές προσωπικότητες. Το να θες να πετυχαίνεις ένα στόχο σου είναι λειτουργικός, υγιής ναρκισσισμός. Το να συρρικνώνεσαι όμως κάθε φορά που βρίσκεσαι χωρίς ακροατήριο, το να πρέπει να επιβληθείς γιατί αλλιώς κινδυνεύεις να εξαφανιστείς καθώς δεν έχεις μάθει να υπάρχεις σε ισότιμη σχέση, αυτό είναι δείγμα παθολογίας.
Στη δεύτερη περίπτωση της συστημικής εξουσίας, το άτομο είναι δημιουργός και δημιούργημα της εποχής του. Αναδύεται μέσα από τους κόλπους της κοινωνίας για να εκφράσει συλλογικά οράματα.
Προάγει την αλλαγή. Ξεβολεύει την καθιερωμένη τάξη πραγμάτων. Με δύο λόγια, εμπνέει, γοητεύει και οδηγεί την κοινωνία σε ανώτερο στάδιο ανάπτυξης. Η εξουσία των ατόμων αυτών τους παραχωρείται από άλλους ως ένδειξη αναγνώρισης της σημαντικότητας του έργου τους. Τότε παύουμε να μιλάμε για εξουσιαστές και μιλάμε για δημιουργούς, ηγέτες, οδηγούς. Ο συστημικός ηγέτης αφουγκράζεται τις συλλογικές ανάγκες, συντονίζεται με το συλλογικό συμφέρον, διαβλέπει τα εμπόδια στην υλοποίηση του οράματος και ισορροπεί μεταξύ οράματος και πραγματικότητας.
Το εμείς πάνω από το εγώ
Ο ρόλος του συστημικού ηγέτη αντιστοιχεί σε έναν άνθρωπο που κατά βάση φροντίζει πολύ. Στην οικογένειά του αναλάμβανε ρόλους που δεν του αναλογούσαν (όπως: παιδί-γονιός όταν οι γονείς δεν ασκούσαν επαρκώς το γονεϊκό τους ρόλο), ρόλοι με μεγαλύτερες ευθύνες και φροντίδες από αυτές που του αντιστοιχούσαν. Μέσα από τους ρόλους αυτούς -που όλοι έχουν κοινό γνώρισμα τη δύναμη- το άτομο αντλούσε ικανοποίηση, αποκτούσε αυτοεκτίμηση, γινόταν σημαντικός στα μάτια των άλλων …. Αποτέλεσμα είναι ως ενήλικος να αντέχει τις πολλές ευθύνες. Γιατί ηγεσία για τον συστημικό ηγέτη σημαίνει ευθύνη.
Συμπερασματικά, όταν ο ηγέτης δεν, έχει στόχο να επιβάλλει τη δική του άποψη στον κόσμο, ικανοποιώντας με αυτόν τον τρόπο τη ναρκισσιστική ανάγκη του για υπεροχή, αλλά να εκφράσει μέσα από το έργο του συλλογικές ανάγκες και επιθυμίες, τότε η εξουσία μετουσιώνεται.
Η εξουσία υπάρχει πλέον όχι για το “εγώ“, αλλά για το “εμείς“. Γιατί πάνω απ’ όλα ο συστημικός ηγέτης υπηρετεί, και “Αυτός που θέλει να είναι πρώτος, οφείλει να είναι πάντων δούλος“.



by click4money

Tuesday, July 25, 2017

Η ευφυΐα είναι ασθένεια


Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια. Στο δημοτικό, η πιο απαίσια βρισιά είναι το να σε αποκαλέσουν διανοούμενο. Αργότερα, το να είσαι διανοούμενος γίνεται σχεδόν προτέρημα. Όμως αυτό είναι ψέμα: το να είσαι διανοούμενος είναι κουσούρι. Όπως οι ζωντανοί γνωρίζουνε πως θα πεθάνουν, ενώ οι νεκροί δε γνωρίζουνε τίποτα, πιστεύω πως το να είναι κανείς έξυπνος είναι χειρότερο από το να είναι βλάκας, γιατί ένας βλάκας δεν αντιλαμβάνεται τη βλακεία του, ενώ ένας έξυπνος, ακόμα κι αν είναι ταπεινός και μετριόφρων, ξέρει πως είναι έξυπνος, έτσι κι αλλιώς.


Λέει κάπου ο Εκκλησιαστής: όστις προσθέτει γνώσιν, προσθέτει πόνον. Μην έχοντας όμως ποτέ τη τύχη να πάω στο κατηχητικό μαζί με τα άλλα παιδιά, δε προειδοποιήθηκα έγκαιρα για τους κινδύνους που ενέχει η μελέτη. Είναι πολύ τυχεροί οι χριστιανοί που τόσο νέοι έχουν ήδη μάθει να φυλάγονται από τους κινδύνους της ευφυΐας. Θα ξέρουν έτσι για όλη τους τη ζωή πως να την αποφεύγουν. Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι. …


Η ευφυΐα είναι μια αποτυχία της εξέλιξης. Εύκολα μπορώ να φανταστώ, στην εποχή των πρώτων προϊστορικών ανθρώπων, σε μια μικρή φυλή, όλα τα παιδιά να τρέχουν μέσα στη πυκνή βλάστηση, να κυνηγούν τις σαύρες, να μαζεύουν φρούτα του δάσους για το βραδινό φαγητό και μετά, σιγά-σιγά, ερχόμενα σ' επαφή με τους μεγάλους, να γίνονται τέλειοι άντρες ή γυναίκες: κυνηγοί, κουβαλητές, ψαράδες, βυρσοδέψες... Όμως, αν παρατηρήσουμε πιο προσεκτικά τη ζωή τούτης της φυλής, θ' αντιληφτούμε πως ορισμένα παιδιά δε συμμετέχουν στις ομαδικές δραστηριότητες: παραμένουν καθιστά δίπλα στη φωτιά, ασφαλή μέσα στα σπήλαια….. Το ό,τι περνούν τις μέρες τους δίχως να κάνουν τίποτα, δεν οφείλεται στη τεμπελιά τους, όχι, θα ήθελαν κι αυτά να χοροπηδούν με τους φίλους τους, αλλά δεν μπορούν. Φέρνοντάς τα στο κόσμο, η φύση έκανε το στραβοπάτημά της. Στη φυλή αυτή, υπάρχει ένα κοριτσάκι που είναι τυφλό, ένα αγοράκι που κουτσαίνει, ένα άλλο παιδί που είναι αδέξιο κι αφηρημένο... Έτσι λοιπόν, τα παιδιά αυτά μένουν στον καταυλισμό και, καθώς δεν έχουν τίποτα να κάνουν και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια δεν έχουν ακόμη εφευρεθεί, δεν έχουν άλλη λύση από το να σκέπτονται και ν' αφήνουν το νου τους ν' αλωνίζει λεύτερος. Περνούν λοιπόν το καιρό τους με σκέψεις, προσπαθούν ν' αποκρυπτογραφήσουν τον κόσμο, σκαρφίζονται ιστορίες κι εφευρίσκουν πράματα. Κατ' αυτό τον τρόπο γεννήθηκε ο πολιτισμός: επειδή κάποια παιδιά μ' ατέλειες δεν είχανε τίποτ' άλλο να κάνουν. Αν η φύση δε σακάτευε κανέναν, αν το καλούπι ήταν πάντα αψεγάδιαστο, η ανθρωπότητα θα είχε παραμείνει ένα είδος πρωτόγονων ανθρώπων, ευτυχισμένων, που δε θα σκέφτονταν διόλου τη πρόοδο …


Με κατατρέχει η κατάρα της λογικής. ... Μήνες τώρα αναλογίζομαι την ασθένεια που με κάνει να σκέφτομαι υπερβολικά κι έχω συμπεράνει με βεβαιότητα πως υπάρχει μια άμεση σχέση ανάμεσα στη δυστυχία μου και την ακράτεια της λογικής μου. Το να σκέφτομαι, να προσπαθώ να καταλάβω, δε μου απέφερε ποτέ τίποτα, αλλ' αντιθέτως στρεφόταν πάντα εναντίον μου. …


Το να προσπαθεί κανείς να καταλάβει, είναι κοινωνική αυτοκτονία, αυτό σημαίνει πως δε μπορείς πια να γευτείς τη ζωή χωρίς να νιώσεις, άθελά σου, τόσο σαν αρπακτικό όσο και σαν ανατόμος που διαμελίζει το αντικείμενο της μελέτης του. Πολύ συχνά, σκοτώνουμε αυτό που προσπαθούμε να καταλάβουμε, επειδή, όπως συμβαίνει και με τον μαθητευόμενο γιατρό, η πραγματική γνώση δε μπορεί ν' αποκτηθεί χωρίς ανατομή ... 


Οι άνθρωποι απλουστεύουν τον κόσμο χρησιμοποιώντας τη γλώσσα και τη σκέψη, έτσι λοιπόν αποκτούν βεβαιότητες. Και το να έχεις βεβαιότητες, είναι η πιο ισχυρή απόλαυση σε τούτο τον κόσμο, πολύ ισχυρότερη κι από το χρήμα, το σεξ και την εξουσία μαζί. Το ν' αποποιηθεί κανείς τη πραγματική ευφυΐα, είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσει για τις βεβαιότητές του κι είναι πάντοτε το αόρατο έξοδο για τον τραπεζιτικό λογαριασμό της συνείδησης μας. …


Κάτι που μπορούμε να παραδεχτούμε, είναι πως το να έρχεται κανείς συχνά σ' επαφή με τα μεγάλα έργα, το να χρησιμοποιεί το πνεύμα του, το να διαβάζει συγγράμματα μεγαλοφυών ανθρώπων, ίσως να μη τον κάνει απαραίτητα ευφυή, καθιστά όμως τον κίνδυνο αυτό, ακόμη περισσότερο. Υπάρχουν άνθρωποι φυσικά, που μπορεί να έχουν διαβάσει Φρόϋντ, Πλάτωνα, μπορεί να παίζουν στα δάχτυλα τα κουόρκ και να ξέρουν να ξεχωρίσουν ένα κυνηγετικό γεράκι από ένα τσιχλογέρακα, αλλά να είναι εντούτοις ανόητοι. Παρ' όλ' αυτά, δυνητικά, η ευφυΐα, ερχόμενη σ' επαφή με πολλαπλά ερεθίσματα κι αφήνοντας το πνεύμα όλο και πιο συχνά να βυθίζεται σε μιαν ατμόσφαιρα εμπλουτιστική, βρίσκει κατάλληλο έδαφος για ν' αναπτυχθεί, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αναπτύσσεται μια ασθένεια. Διότι η ευφυΐα είναι ασθένεια.


by click4money

Εσωστρέφεια ή εξωστρέφεια;

Η εσωστρέφεια και η εξωστρέφεια θεωρούνται δύο από τα κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Γενικά θα λέγαμε ότι οι εσωστρεφείς ανήκουν στις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, ενώ οι εξωστρεφείς στον εξωτερικό κόσμο των δραστηριοτήτων και των ανθρώπων. Ας αναλύσουμε, όμως, τα πράγματα λίγο εκτενέστερα.
Επειδή δεν υπάρχει ένας ακριβής ορισμός, είναι προτιμότερο να προσδιορίσουμε τα δύο αυτά χαρακτηριστικά βάσει των διαφορών τους. Καταρχήν, οι εσωστρεφείς είναι αυτοί που ταράζονται περισσότερο και μην εκλάβετε αυτή την πρόταση από μεταφορική σκοπιά. Πράγματι, το νευρικό σύστημα των εσωστρεφών διεγείρεται ευκολότερα από αυτό των εξωστρεφών. Έτσι, πολλές ώρες σε ένα πάρτι με δυνατή μουσική, γέλια και ομιλίες πιθανώς θα προκαλέσουν σε έναν εσωστρεφή ένα ύψιστο σημείο έντασης, που θα τον οδηγήσει σε επιθυμία απομάκρυνσης, ενώ από δίπλα ο εξωστρεφής θα βρίσκεται απλώς “μέσα στα νερά του”, απολαμβάνοντας την φυσιολογική, γι’ αυτόν, ένταση. Γι’ αυτό, λοιπόν, και οι εξωστρεφείς είναι εκείνοι που προτιμούν κόσμο, μεγάλες παρέες και κοινωνικά δρώμενα, ενώ οι εσωστρεφείς με ένα ήσυχο δωμάτιο κι ένα καλό βιβλίο είναι ευτυχισμένοι.
Αλλά οι διαφορές τους δεν σταματούν εδώ. Οι εξωστρεφείς άνθρωποι στον τομέα της εργασίας τείνουν να λαμβάνουν γρήγορα αποφάσεις, βγάζουν εις πέρας πολλές ασχολίες ταυτόχρονα και σχεδόν λατρεύουν τα ρίσκα (εξίσου και τα τυχερά παιχνίδια). Η έξαψη που προκαλείται, όταν κυνηγούν υψηλόβαθμες θέσεις, χρήματα και κοινωνική καταξίωση, αποτελεί γι’ αυτούς απόλαυση. Αντίθετα, οι εσωστρεφείς εργάζονται με ηπιότερους τόνους. Προτιμούν να προχωρήσουν σε μιαν απόφαση ύστερα από καλή σκέψη κι εστιάζουν σε ένα πράγμα την φορά. Η καλή φήμη και οι υψηλές απολαβές δεν τους συγκινούν τόσο.
Και οι διαφορές συνεχίζονται… Οι εξωστρεφείς πιο συχνά θα είναι το κέφι της παρέας, θα μιλούν με άνεση και αυτοπεποίθηση, θα επιδίδονται σε καινούριες γνωριμίες. Από την άλλη, οι εσωστρεφείς θα μιλήσουν ύστερα από σκέψη, περιορίζοντας τον αυθορμητισμό. Εδώ που τα λέμε, η ομιλία ίσως να μην είναι το δυνατό τους σημείο, δεδομένου ότι οι εσωστρεφείς εκφράζονται καλύτερα όταν γράφουν παρά όταν συζητάνε. Παρόλα αυτά, απολαμβάνουν τις βαθυστόχαστες συζητήσεις, αν και η τυπική κουβέντα μπορεί και να τους κουράζει. Τέλος, ένα εξωστρεφές άτομο είναι πιο πιθανό να νιώσει φόβο απέναντι στην μοναξιά, ενώ ένα εσωστρεφές απέναντι σε μια κοινωνική σύγκρουση.
Ωστόσο, δεν είναι σωστό να καταλήξουμε στο αυθαίρετο συμπέρασμα πως οι εσωστρεφείς άνθρωποι είναι και οι ντροπαλοί άνθρωποι. Είναι διαφορετικό πράγμα ένας άνθρωπος να αποφεύγει την πολυκοσμία επειδή αισθάνεται ένταση (εσωστρέφεια) και διαφορετικό επειδή φοβάται την κοινωνική αποδοκιμασία (συστολή). Στην πραγματικότητα, ένας εξωστρεφής άνθρωπος μπορεί να είναι το ίδιο ντροπαλός με έναν εσωστρεφή. Απλώς σε πραγματικές συνθήκες, οι εσωστρεφείς έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να θεωρηθούν ντροπαλοί, επειδή “κάθονται ήσυχοι”, χωρίς όμως οι υπόλοιποι να γνωρίζουν τον αληθινό λόγο που μένουν ήσυχοι. Προτού καταλήξετε, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι κάποιος είναι ντροπαλός, περιμένετε πρώτα να τον γνωρίσετε καλύτερα. Μπορεί απλώς να είναι εσωστρεφής…
Αλλά δεν είναι μόνον η συστολή. “Απόμακροι”, “ψυχροί”, “σπασίκλες”, «φυτά» και “ξενέρωτοι” είναι εξίσου πιθανές ταμπέλες για τους εσωστρεφείς. Εντούτοις, αυτά μάλλον συνιστούν μύθους. Καταρχάς, οι εσωστρεφείς είναι στην πλειοψηφία τους ευαίσθητοι άνθρωποι με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη. Δεν είναι ψυχροί ή απόμακροι, επειδή είναι ψυχροί η απόμακροι, αλλά επειδή περιμένουν τις κατάλληλες συνθήκες για να εκφραστούν, οι οποίες ίσως χρειάζονται κάποιο χρονικό διάστημα ωσότου δημιουργηθούν. Όπως είπαμε, άλλωστε, οι εσωστρεφείς είναι αρκετά σκεπτόμενοι και δεν αντιδρούν αυθόρμητα. Επίσης, επειδή προτιμούν ήσυχες καταστάσεις, δεν σημαίνει πως δεν δύνανται να απολαύσουν έναν πάρτι, μια συναυλία ή γενικώς μια έντονη δραστηριότητα με πολλά άτομα.
Και με αυτή την τελευταία πρόταση περνάμε, πιστεύω, στο σημαντικότερο σημείο του άρθρου. “Δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να προσδιοριστεί ως καθαρά εξωστρεφής ή καθαρά εσωστρεφής. Ένας τέτοιος άνθρωπος θα βρισκόταν σε άσυλο φρενοβλαβών”. Αυτό θέτει πολύ σωστά ο Καρλ Γιουνγκ κι αυτό θα αναλύσουμε εμείς, γιατί έχει την μέγιστη σημασία. Όπως, λοιπόν, ένας εσωστρεφής προτιμάει μία ταινία στο σπίτι μόνος του, αλλά μπορεί να διασκεδάσει και σε ένα πάρτι, το ίδιο ισχύει και για έναν εξωστρεφή αντιστρόφως. Κανείς δεν είπε ότι οι εξωστρεφείς δεν μπορούν να χαρούν μια ήσυχη μέρα στο σπίτι τους ή ότι δεν σκέφτονται βαθιά τα πράγματα, όπως και ότι οι εσωστρεφείς ότι δεν μπορούν να αναλάβουν ρίσκα και ηγετικές θέσεις εργασίας.
Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ποτέ δεν είναι απόλυτα, δηλαδή είσαι εσωστρεφής ή είσαι εξωστρεφής και τέλος. Στην πραγματικότητα, η εσωστρέφεια και η εξωστρέφεια είναι τα δύο άκρα ενός δίπολου και ο κάθε άνθρωπος τείνει προς το ένα ή το άλλο άκρο, δίχως αυτό να σημαίνει πως το αγγίζει απόλυτα και δεν μετακινείται. Με απλά λόγια, κάποιος δεν είναι εξωστρεφής, απλώς είναι περισσότερο εξωστρεφής και ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες προσαρμόζεται, δηλαδή κινείται επάνω στην κλίμακα. Ένας εσωστρεφής, λόγου χάρη, μπορεί να είναι περισσότερο εσωστρεφής όσον αφορά στην εργασία του, παρά στην παρέα του. Ένας εξωστρεφής, πάλι, μπορεί να είναι κοινωνικός και άνετος γενικά, αλλά να απεχθάνεται τα ρίσκα.
Σε περίπτωση, τώρα, που κάποιος αγγίζει υπερβολικά το ένα άκρο ή και παραμένει μονίμως εκεί, τότε δεν μιλάμε πια για χαρακτηριστικό προσωπικότητας, αλλά μάλλον για χαρακτηριστικό ψυχοπαθολογίας. Για παράδειγμα, η μανία στην διπολική διαταραχή μπορεί να θεωρηθεί ως μια υπερβολική εξωστρέφεια. Όμως, ο σκοπός του άρθρου αυτού δεν είναι να αναλύσει παθολογικές καταστάσεις, συνεπώς δεν θα επεκταθούμε περαιτέρω.
Πάντως, ανεξάρτητα από την κλίση σας στην εξωστρέφεια και την εσωστρέφεια, ένα είναι σίγουρο: αποδεχτείτε τον εαυτό σας και προσπαθήστε να οργανώσετε την ζωή σας σύμφωνα με τις ανάγκες του. Αναμφίβολα κάποιες φορές θα χρειαστεί να προσαρμοστούμε στα δεδομένα της εκάστοτε περίστασης, πιεζόμενοι ίσως. Εκείνες τις στιγμές, όμως, που έχουμε την δυνατότητα επιλογής, είναι καλό να ακούμε αυτό που μας προστάζει η προσωπικότητά μας. Αν, για παράδειγμα, κουράζεστε με τις μεγάλες παρέες, επιλέξτε μικρότερες. Αν το σπίτι σας σάς ηρεμεί, να το προτιμάτε συχνότερα. Εάν νιώθετε πλήξη με τις χαλαρές καταστάσεις, διαλέξτε πράγματα που θα σας τροφοδοτήσουν με ζωντάνια κι ένταση. Αν, πάλι, είστε το κέφι της παρέας, προσπαθήστε να διατηρήστε αυτή την θέση, από την στιγμή που σας ευχαριστεί. Κι αν κάποιες φορές αισθάνεστε την ανάγκη να ξεφύγετε λίγο από τα συνηθισμένα, είτε αυτά είναι «εξωστρεφή» είτε «εσωστρεφή», καλό θα ήταν να το κάνετε χωρίς δεύτερη σκέψη!
Βιβλιογραφία:
Cervone, D., & Pervin, L.A. (2008). ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ. Gutenberg. Αθήνα, 2013.
Cain, S. Η δύναμη των εσωστρεφών σ’ έναν κόσμο που δεν σταματάει να μιλάει. Εκδόσεις: Key Books.
 

by Vasil_Lask

Saturday, July 22, 2017

Τόμας Έντισον, ο δάσκαλος και η μητέρα του

Υπάρχει μια συναρπαστική ιστορία στο διαδίκτυο για τον Τόμας Έντισον και τα παιδικά του χρόνια στο σχολείο. Η ιστορία είναι η παρακάτω


Ο Τόμας Έντισον, μια μέρα, γύρισε από το σχολείο του κουβαλώντας ένα γράμμα από τον δάσκαλό του. Όταν έφτασε στο σπίτι του, η μητέρα του τον ρώτησε τι ήταν αυτό και εκείνος της το παρέδωσε. Όταν η μητέρα του το άνοιξε, άρχισε να κλαίει. Ο Τόμας την ρώτησε τι έγραφε κι εκείνη του διάβασε με δάκρυα στα μάτια:

«Κυρία, ο γιος σας είναι ιδιοφυής. Αυτό το σχολείο είναι πολύ μικρό για εκείνον και δεν διαθέτει τους ανάλογους δασκάλους για να τον εκπαιδεύσουν. Παρακαλώ πολύ μορφώστε τον μόνη σας.»

Και έτσι, ο Τόμας μορφώθηκε από τη μητέρα του. Κάποια χρόνια αργότερα, εκείνη πέθανε και ψάχνοντας σε κάποια αντικείμενά της σε μια παλιά ντουλάπα, βρήκε το γράμμα του δασκάλου του. Έκπληκτος, διάβασε τα παρακάτω

«Ο γιος σας είναι διανοητικά ανεπαρκής και δεν μπορούμε να του επιτρέψουμε να παρακολουθεί πλέον τα μαθήματα μας. Αποβάλλεται!»

Ο Έντισον συγκινήθηκε και αργότερα έγραψε

«Ο Τόμας Έντισον ήταν ένας διανοητικά ανεπαρκής που η μητέρα του τον μετέτρεψε στην ιδιοφυΐα του αιώνα»

Αν και η ιστορία είναι συγκινητική, εντούτοις τα πράγματα δεν συνέβησαν ακριβώς έτσι. Ο Τόμας Έντισον είχε δυσλεξία και όπως καταλαβαίνετε, τον 19ο αιώνα, δεν είχαν ιδέα τι ήταν αυτό που του συνέβαινε. Ο δάσκαλός του λοιπόν πραγματικά τον αποκάλεσε ανεπαρκή (addled) αλλά η αλήθεια είναι ότι ο Τόμας το γνώριζε από την πρώτη στιγμή μιας και δεν έστειλε κανένα γράμμα αλλά του το είπε κατάμουτρα στην αίθουσα του σχολείου. Εξοργισμένος, ο Έντισον, έφυγε από το σχολείο και την επόμενη μέρα επέστρεψε με τη μητέρα του η οποία ένιωσε επίσης αγανάκτηση τόσο για το δάσκαλο όσο και για το σκληρό σύστημα εκπαίδευσης που ακολουθούσε. Ως εκ τούτου, ανέλαβε να μορφώσει η ίδια τον γιο της.

Είναι αλήθεια ότι ο Τόμας Έντισον είχε κάνει πάνω από 1.000 εφευρέσεις, όπως επίσης ότι ήταν μια ιδιοφυΐα. Και στην αληθινή ιστορία και στην ψεύτικη ωστόσο, υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Ότι η μητέρα του τα κατάφερε πολύ καλύτερα από το σχολείο του. Και εδώ είναι ίσως τα πιο σημαντικά μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε. Πρώτον, ότι η αγάπη θα πρέπει να είναι ο πυρήνας της εκπαίδευσης και δεύτερον, υπάρχουν πολλοί κοντόφθαλμοι εκεί έξω που θα σπεύσουν να κατακρίνουν οτιδήποτε δεν καταλαβαίνουν. Γι αυτό, μη μασάτε όταν κάποιος μειώνει εσάς ή κάποιον που αγαπάτε. Το μόνο που οφείλετε να κάνετε είναι να γίνετε ο καλύτερος εαυτός σας!




by click4money

Friday, July 21, 2017

Anthony Robbins | Τί είναι οι πεποιθήσεις;




 Tι ακριβώς είναι, λοιπόν, οι πεποιθήσεις; Είναι εκ των προτέρων διαμορφωμένες και οργανωμένες προσεγγίσεις της αισθητηριακής αντίληψης, που φιλτράρουν με συστηματικό τρόπο την επικοινωνία με τον εαυτό μας.
 Από πού προέρχονται οι πεποιθήσεις; Γιατί κάποιοι έχουν πεποιθήσεις που τους ωθούν προς την επιτυχία, ενώ άλλοι έχουν πεποιθήσεις που τους κάνουν να αποτυγχάνουν; Αν αποπειραθούμε να μοντελοποιήσουμε τις πεποιθήσεις που καλλιεργούν την πλήρη επιτυχία, το πρώτο πράγμα που θα χρειαστεί να διαπιστώσουμε είναι από πού προέρχονται αυτές οι πεποιθήσεις.

Η πρώτη πηγή είναι το περιβάλλον μας.

Εδώ είναι που οι κύκλοι της επιτυχίας που γεννά επιτυχία και της αποτυχίας που γεννά αποτυχία ξεδιπλώνονται με τον πιο ανελέητο τρόπο. Η πραγματική φρίκη της ζωής στα γκέτο δεν είναι οι καθημερινές απογοητεύσεις και στερήσεις. Αυτές, οι άνθρωποι μπορούν και τις ξεπερνούν. Ο πραγματικός εφιάλτης είναι η επιρροή που έχει το περιβάλλον στις πεποιθήσεις και τα όνειρά τους. Αν το μόνο που βλέπουμε είναι η αποτυχία και η απόγνωση, είναι πολύ δύσκολο να σχηματίσουμε τις εσωτερικές αναπαραστάσεις που καλλιεργούν την επιτυχία. Θυμηθείτε ότι στο προηγούμενο κεφάλαιο είπαμε ότι η μοντελοποίηση είναι κάτι που όλοι μας πράττουμε συστηματικά. Αν μεγαλώσετε μέσα στον πλούτο και την επιτυχία, τότε μπορείτε εύκολα να τα μοντελοποιήσετε. Αν μεγαλώσετε στη φτώχεια και την απελπισία, από εκεί θα αντλήσετε και τα μοντέλα δυνατοτήτων που έχετε. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είπε: «Λίγοι είναι ικανοί να εκφράσουν με αυτοκυριαρχία απόψεις που διαφέρουν από τις προκαταλήψεις του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Οι περισσότεροι αδυνατούν να διαμορφώσουν καν τέτοιες απόψεις».
Σε ένα από τα προχωρημένα μαθήματα μοντελοποίησης που διοργανώνω, κάνω μια άσκηση στην οποία βρίσκουμε άστεγους που ζουν στους δρόμους μεγάλων πόλεων. Τους φέρνουμε στα μαθήματα και μοντελοποιούμε το σύστημα πεποιθήσεων και τις νοητικές τακτικές τους. Τους προσφέρουμε φαγητό και πολλή αγάπη, και τους ζητάμε αν θα μπορούσαν να μας μιλήσουν για τη ζωή τους, πώς αισθάνονται για το πού βρίσκονται τώρα και γιατί πιστεύουν ότι έφτασαν σε αυτό το σημείο. Έπειτα, τους συγκρίνουμε με ανθρώπους που παρά τις τρομερές τραγωδίες που βίωσαν, σε συναισθηματικό και σωματικό επίπεδο, κατάφεραν να φέρουν στη ζωή τους τα πάνω κάτω.
Πρόσφατα, φέραμε στα μαθήματα έναν 28χρονο άντρα. Ήταν δυνατός, φανερά έξυπνος, όμορφος και σε καλή φυσική κατάσταση. Γιατί ήταν τόσο δυστυχισμένος και ζούσε στους δρόμους ενώ ο Γ. Μίτσελ, ο οποίος τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως είχε λιγότερους διαθέσιμους πόρους για να αλλάξει τη ζωή του, ήταν τόσο ευτυχισμένος; Ο Μίτσελ μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον που παρείχε πρότυπα, μοντέλα ανθρώπων που κόντρα στις πιθανότητες είχαν δημιουργήσει μια ευτυχισμένη ζωή. Αυτό δημιούργησε μέσα του μια πεποίθηση: «Μπορώ να το κάνω και εγώ». Αντιθέτως, ο άλλος νεαρός, ας τον ονομάσουμε Τζον, μεγάλωσε σε περιβάλλον όπου δεν υπήρχαν τέτοια μοντέλα. Η μητέρα του ήταν ιερόδουλη και ο πατέρας του φυλακίστηκε γιατί πυροβόλησε κάποιον. Όταν ήταν οκτώ χρονών, ο πατέρας του του έδωσε ηρωίνη. Αναμφίβολα αυτό το περιβάλλον έπαιξε ρόλο στο τι θεωρούσε εφικτό –την απλή επιβίωση– και πώς μπορούσε να το καταφέρει: ζώντας στους δρόμους, κλέβοντας και προσπαθώντας να σβήσει τον πόνο του με τα ναρκωτικά. Πίστευε ότι οι άνθρωποι πάντα σε εκμεταλλεύονται αν δεν προσέχεις, ότι δεν υπάρχει αγάπη, κ.λπ. Εκείνο το βράδυ, καθίσαμε με αυτόν τον νεαρό και αλλάξαμε το σύστημα πεποιθήσεών του (θα εξηγήσω πώς στο Κεφάλαιο 6). Ως αποτέλεσμα, σταμάτησε να ζει στους δρόμους. Από εκείνο το βράδυ, έκοψε τα ναρκωτικά. Άρχισε να εργάζεται και τώρα έχει κάνει νέους φίλους και ζει σε ένα καινούριο περιβάλλον με νέες πεποιθήσεις, παράγοντας νέα αποτελέσματα.
Ο δρ Μπέντζαμιν Μπλουμ του Πανεπιστημίου του Σικάγου μελέτησε εκατό εξαιρετικά επιτυχημένους νεαρούς αθλητές, μουσικούς και φοιτητές. Εξεπλάγη όταν διαπίστωσε ότι, στην αρχή, οι περισσότεροι δεν επέδειξαν δείγματα εξαιρετικού ταλέντου. Αντιθέτως, πρώτα έλαβαν προσοχή, καθοδήγηση και στήριξη,  και ύστερα άρχισαν να αναπτύσσουν το ταλέντο τους. Η πεποίθηση ότι μπορούσαν να γίνουν σπουδαίοι προηγήθηκε οποιωνδήποτε εμφανών ενδείξεων του εξαιρετικού τους ταλέντου.
Το περιβάλλον είναι, ίσως, ο σημαντικότερος παράγοντας δημιουργίας των πεποιθήσεων, αλλά φυσικά δεν είναι ο μόνος. Αν ο μόνος παράγοντας ήταν το περιβάλλον, θα ζούσαμε σε έναν στατικό κόσμο όπου τα παιδιά των πλουσίων θα γνώριζαν μόνο τον πλούτο και τα παιδιά των φτωχών δεν θα μπορούσαν ποτέ να υπερβούν την ταπεινή τους καταγωγή. Αντιθέτως, υπάρχουν και άλλες εμπειρίες και τρόποι μάθησης που μπορούν να καλλιεργήσουν συστήματα πεποιθήσεων.

Οι πεποιθήσεις καλλιεργούνται από διάφορα περιστατικά που βιώνουμε, σημαντικά ή ασήμαντα.

Όλοι έχουμε ζήσει περιστατικά που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Πού βρισκόσασταν τη μέρα που δολοφονήθηκε ο Τζον Φ. Κένεντι; Αν ζούσατε τότε, είμαι σίγουρος ότι θυμάστε πολύ καλά το μέρος όπου βρισκόσασταν. Εκείνη η μέρα άλλαξε για πάντα την αντίληψη που είχαν πολλοί άνθρωποι για τον κόσμο. Ομοίως, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε εμπειρίες που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, στιγμές που είχαν τέτοιον αντίκτυπο πάνω μας που έχουν χαραχτεί στον εγκέφαλό μας για πάντα. Αυτού του είδους οι εμπειρίες διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις που μπορούν να μας αλλάξουν τη ζωή.
Όταν ήμουν δεκατριών χρονών, προσπαθούσα να βρω τι να κάνω στη ζωή μου και αποφάσισα ότι θα γινόμουν αθλητικογράφος και παρουσιαστής αγώνων. Μια μέρα, διάβασα στην εφημερίδα ότι ο Χάουαρντ Κόσελ θα υπέγραφε βιβλία του σε ένα τοπικό πολυκατάστημα. Σκέφτηκα: ‘‘Αν είναι να γίνω παρουσιαστής αγώνων, πρέπει να αρχίσω να παίρνω συνεντεύξεις από επαγγελματίες του χώρου. Γιατί, λοιπόν, να μην ξεκινήσω από την κορυφή;’’ Έφυγα από το σχολείο, δανείστηκα ένα κασετόφωνο και η μητέρα μου με πήγε με το αυτοκίνητο στο κατάστημα. Όταν έφτασα, ο κύριος Κόσελ μόλις είχε σηκωθεί να φύγει. Με έζωσε πανικός. Είδα ότι τον είχαν περιτριγυρίσει δημοσιογράφοι που πάλευαν να του αποσπάσουν ένα τελευταίο σχόλιο. Με κάποιον τρόπο κατάφερα να τρυπώσω κάτω από τα χέρια των δημοσιογράφων και να πλησιάσω τον Κόσελ. Μιλώντας ασταμάτητα χωρίς να παίρνω ανάσα, του είπα τι έκανα εκεί και του ζήτησα να μου δώσει μια γρήγορη συνέντευξη την οποία θα μαγνητοφωνούσα. Παρότι τον περίμεναν δεκάδες δημοσιογράφοι, ο Χάουαρντ Κόσελ μου έδωσε αποκλειστική συνέντευξη. Αυτή η εμπειρία άλλαξε την πεποίθηση που είχα για το τι ήταν εφικτό, ποιος είναι προσεγγίσιμος στη ζωή και τι ανταμοιβές μπορούσες να αποκομίσεις όταν ζητούσες αυτό που ήθελες. Λόγω της ενθάρρυνσης του κυρίου Κόσελ, άρχισα να γράφω σε μια ημερήσια εφημερίδα και ξεκίνησα καριέρα στον τομέα της επικοινωνίας.

Ένας τρίτος τρόπος που καλλιεργούνται οι πεποιθήσεις είναι μέσω της γνώσης.

Η άμεση εμπειρία είναι μια μορφή γνώσης. Μια άλλη μορφή αποκτάται διαβάζοντας βιβλία, παρακολουθώντας ταινίες και γενικά βλέποντας τον κόσμο όπως απεικονίζεται από τους άλλους. Η γνώση είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να σπάσετε τα δεσμά ενός περιοριστικού περιβάλλοντος. Όσο ζοφερός και αν είναι ο κόσμος σας, αν μπορείτε να διαβάσετε για τα κατορθώματα των άλλων, μπορείτε να δημιουργήσετε τις πεποιθήσεις που θα σας επιτρέψουν να επιτύχετε. Ο δρ Ρόμπερτ Κέρβιν, Αφροαμερικανός πολιτικός επιστήμονας, έγραψε στη εφημερίδα New York Times πώς το παράδειγμα του Τζάκι Ρόμπινσον, του πρώτου Αφροαμερικανού παίκτη στις πρώτες κατηγορίες του πρωταθλήματος μπέιζμπολ, του άλλαξε τη ζωή όταν ήταν μικρός. «Το δέσιμο μαζί του με ωφέλησε σαν άνθρωπο· το παράδειγμά του με έκανε να αυξήσω τις προσδοκίες μου».

Ένας τέταρτος τρόπος με τον οποίο δημιουργούμε αποτελέσματα είναι μέσα από τα προηγούμενα αποτελέσματά μας.

Ο πιο βέβαιος τρόπος για να δημιουργήσετε την πεποίθηση ότι μπορείτε να κάνετε κάτι, είναι να το κάνετε μία μόνο φορά, την πρώτη φορά. Αν επιτύχετε μία φορά, είναι πολύ ευκολότερο να διαμορφώσετε την πεποίθηση ότι θα επιτύχετε ξανά. Για να προλάβω την προθεσμία έπρεπε να γράψω το πρώτο προσχέδιο του βιβλίου σε λιγότερο από έναν μήνα. Δεν ήμουν σίγουρος ότι μπορούσα να τα καταφέρω. Έπρεπε να γράφω ένα κεφάλαιο τη μέρα και όταν είδα ότι τα κατάφερα την πρώτη φορά, ήξερα ότι θα μπορούσα να το κάνω και τις επόμενες. Έτσι, δημιούργησα την πεποίθηση που μου επέτρεψε να ολοκληρώσω το βιβλίο στην ώρα του.
Οι δημοσιογράφοι παίρνουν το ίδιο μάθημα αναφορικά με τις προθεσμίες. Λίγα πράγματα είναι πιο τρομακτικά στη ζωή από το να πρέπει να γράφεις κάθε μέρα ένα ολόκληρο άρθρο σε μία ώρα, ή και λιγότερο, υπό την πίεση των προθεσμιών. Είναι αυτό που τρέμει η πλειονότητα των αρχάριων δημοσιογράφων περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κομμάτι της δουλειάς. Όμως, αν τα καταφέρουν μια-δυο φορές, ξέρουν ότι θα τα καταφέρουν στο μέλλον. Δεν γίνονται εξυπνότεροι ή γρηγορότεροι όσο μεγαλώνουν, αλλά μόλις ενδυναμωθούν με την πεποίθηση ότι μπορούν να γράψουν ένα άρθρο στο χρονικό περιθώριο που έχουν στη διάθεσή τους, τα καταφέρνουν πάντα. Το ίδιο ισχύει και για τους κωμικούς, τους επιχειρηματίες ή οποιοδήποτε άλλο επάγγελμα. Η πίστη ότι είναι εφικτό δημιουργεί μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Ο πέμπτος τρόπος παγίωσης των πεποιθήσεων είναι να φανταστείτε ότι βιώνετε τώρα την εμπειρία που θα θέλατε να βιώσετε στο μέλλον.

Όπως ακριβώς οι προηγούμενες εμπειρίες μπορούν να μεταβάλουν τις εσωτερικές σας αναπαραστάσεις και, άρα, το τι θεωρείτε εφικτό, το ίδιο μπορεί να επιτευχθεί αν φανταστείτε τα πράγματα όπως θέλετε να είναι στο μέλλον. Αυτή τη διαδικασία την αποκαλώ εκ των προτέρων βίωμα των αποτελεσμάτων. Όταν τα αποτελέσματα που παράγονται γύρω σας δεν σας βοηθούν να βρίσκεστε σε μια ενδυναμωτική και αποτελεσματική κατάσταση, μπορείτε απλώς να δημιουργήσετε τον κόσμο όπως εσείς τον θέλετε και να βιώσετε αυτή την εμπειρία, αλλάζοντας έτσι τις καταστάσεις, τις πεποιθήσεις και τις πράξεις σας.
Αν, για παράδειγμα, είστε επαγγελματίας πωλήσεων, τι σας φαίνεται ευκολότερο: να βγάλετε 10.000 ή 100.000 δολάρια; Η αλήθεια είναι ότι ευκολότερο είναι να βγάλετε 100.000 δολάρια. Θα σας εξηγήσω το γιατί. Αν στόχος σας είναι να βγάλετε 10.000 δολάρια, ουσιαστικά, αυτό που προσπαθείτε να κάνετε είναι να βγάλετε αρκετά χρήματα για να πληρώσετε απλώς τους λογαριασμούς σας. Αν αυτός είναι ο στόχος σας, αν αυτόν παρουσιάζετε στον εαυτό σας ως τον λόγο που εργάζεστε τόσο σκληρά, πιστεύετε ότι θα βρίσκεστε σε ενθουσιώδη, ενδυναμωτική και παραγωγική κατάσταση όταν εργάζεστε; Υπάρχει περίπτωση να μην μπορείτε να συγκρατήσετε τον ενθουσιασμό σας και να σκέφτεστε ‘‘ουφ, ανυπομονώ να πάω στη δουλειά για να βγάλω χρήματα να πληρώσω τους λογαριασμούς μου’’; Δεν ξέρω για εσάς, αλλά, προσωπικά, αυτό δεν με γεμίζει ενθουσιασμό.
Όμως, οι πωλήσεις είναι πωλήσεις. Πρέπει να κάνετε τα ίδια τηλεφωνήματα, να συναντήσετε τον ίδιο αριθμό ατόμων, να παραδώσετε τα ίδια προϊόντα, ό,τι και αν ελπίζετε να επιτύχετε. Γι’ αυτό, είναι πολύ πιο συναρπαστικό, πολύ πιο δελεαστικό, να βγείτε εκεί έξω με στόχο τα 100.000 δολάρια απ’ ό,τι τα 10.000. Και αυτή η κατάσταση ενθουσιασμού είναι πολύ πιθανότερο να σας κινητοποιήσει και να σας κάνει να δράσετε συστηματικά με τρόπο που αξιοποιεί τις ανώτατες δυνατότητές σας, παρά αν ελπίζατε να βγείτε εκεί έξω μόνο και μόνο για να εξοικονομήσετε τα προς το ζην.
Προφανώς, τα χρήματα δεν είναι ο μόνος τρόπος για να παρακινήσετε τον εαυτό σας. Όποιος και αν είναι ο στόχος σας, αν δημιουργήσετε στο μυαλό σας μια ξεκάθαρη εικόνα του επιθυμητού αποτελέσματος και το αναπαραστήσετε στον εαυτό σας σαν να το έχετε ήδη επιτύχει, θα εναρμονιστείτε με εκείνες τις νευροφυσιολογικές καταστάσεις που θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε τα αποτελέσματα που επιθυμείτε.
Όλοι αυτοί είναι τρόποι να κινητοποιήσετε τον εαυτό σας. Οι περισσότεροι διαμορφώνουμε τις πεποιθήσεις μας με τρόπο άτακτο. Απορροφούμε πράγματα –καλά και άσχημα– από το περιβάλλον μας. Όμως, μία από τις κεντρικές ιδέες του βιβλίου είναι ότι δεν είστε φτερό στον άνεμο. Μπορείτε να ελέγξετε τις πεποιθήσεις σας. Μπορείτε να ελέγξετε τους τρόπους που μοντελοποιείτε τους άλλους. Μπορείτε να κατευθύνετε συνειδητά τη ζωή σας. Μπορείτε να αλλάξετε. Αν υπάρχει μία λέξη-κλειδί στο βιβλίο, αυτή είναι η αλλαγή. Έχω να σας κάνω τη βασικότερη ερώτηση: Ποιες είναι κάποιες από τις πεποιθήσεις που διατηρείτε για το ποιοι είστε και τι μπορείτε να επιτύχετε; Παρακαλώ, αφιερώστε λίγη ώρα και σημειώστε πέντε βασικές πεποιθήσεις που σας περιόρισαν στο παρελθόν.
Απόσπασμα από το νέο βιβλίο best seller του Anthony Robbins “Απεριόριστη Δύναμη”, των εκδόσεων Διόπτρα, 2016.

Σχιζοφρένεια: Αυτά είναι τα πρώτα σημάδια της ασθένειας

Η σχιζοφρένεια είναι ίσως η σοβαρότερη ψυχική διαταραχή. Μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε άνθρωπο ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, εθνικότητας, μορφωτικού ή πολιτισμικού υποβάθρου. Συνήθως νοσούν νέοι άνθρωποι βρίσκονται στην πιο παραγωγική φάση της ζωής τους. Το κόστος γι ανθρώπους αυτούς είναι πολύ μεγάλο καθώς βιώνουν μια δραματική επιδείνωση της προσωπικής, επαγγελματικής και κοινωνικής τους ζωής οι ίδιοι όσο και οι οικογένειές τους επιβαρύνονται εφόρου ζωής με τ ψυχικό, κοινωνικό και οικονομικό φορτίο που συνεπάγεται η σχιζοφρένεια 
Επιδημιολογία
Υπολογίζεται ότι περίπου ένας με δύο στους εκατό ανθρώπους θα νοσήσουν  από σχιζοφρένεια κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η σχιζοφρένεια συν όλες τις κοινωνίες και τις γεωγραφικές περιοχές της γης, περίπου με συχνότητα.
Η νόσος προσβάλλει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες με την ίδια συχνότητα. Παρόλα αυτά ο χρόνος έναρξης και η πορεία της νόσου μεταξύ των δύο φύλων. Συνήθως εμφανίζεται σε μικρότερη ηλικία άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες. Οι άνδρες συνήθως νοσούν μεταξύ 16 ετών, ενώ οι γυναίκες μεταξύ 25 και 30 ετών. Σε γενικές γραμμές, ο έχουν καλύτερη πρόγνωση από ότι οι άντρες.
Μια από τις κύριες αιτίες θανάτου ασθενών με σχιζοφρένεια είναι η αυτοκτονία. Υπολογίζεται ότι το 50% των σχιζοφρενών ασθενών θο αποπειραθούν ν’ αυτοκτονήσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η αν περιθωριοποίηση, η έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος αυξάνο κίνδυνο αυτοκτονίας. Επίσης ένα σημαντικό ποσοστό σχιζοφρενών εθισμένοι στο αλκοόλ ή σε άλλες ψυχοτρόπες ουσίες (κυρίως χασίς)
Εχει αναφερθεί ότι η συχνότητα εμφάνισης της σχιζοφρένειας είναι στις μεγάλες πόλεις σε σχέση με την επαρχία. Πιθανολογείται ότι στους παράγοντες που σχετίζονται με τη ζωή στις μεγαλουπόλεις «πυροδοτούν  εμφάνιση της νόσου σε ανθρώπους που έχουν κάποια βιολογική προδιάθεση.  Η σχιζοφρένεια προσβάλλει ανθρώπους όλων των κοινωνικών τάξεων. 
Η αιτιολογία της σχιζοφρένειας δεν έχει γίνει ακόμα πλήρως κατανοητή. Σήμερα πιστεύουμε ότι προκαλείται από την αλληλεπίδραση πολλών διαφορετικών παραγόντων. Τέτοιοι παράγοντες είναι :οι γενετικές μας καταβολές ,περιβαλλοντικοί παράγοντες (βιολογικοί και ψυχοκοινωνικοί).
Πολλές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα τεκμηριώνουν τη συμμετοχή γενετικών παραγόντων στην αιτιολογία της νόσου. Όπως έχει αναφερθεί η συχνότητα της νόσου στο γενικό πληθυσμό είναι περίπου 1%. Το παιδί ενός σχιζοφρενούς γονέα έχει δώδεκα φορές μεγαλύτερη πιθανότητα ν’ αναπτύξει τη νόσο, ενώ όταν και οι δύο γονείς είναι σχιζοφρενείς η πιθανότητα εμφάνισης σχιζοφρένειας είναι σαράντα φορές μεγαλύτερη από το γενικό πληθυσμό. Η πιθανότητα εμφάνισης σχιζοφρένειας στο μονοζυγωτικό δίδυμο αδερφό ενός σχιζοφρενή ασθενή φτάνει το 50%, είναι δηλαδή πενήντα φορές μεγαλύτερη από το γενικό πληθυσμό (σημειώνεται ότι τα μονοζυγωτικά δίδυμα αδέρφια έχουν πανομοιότυπο DNA).

Ρόλο φαίνεται να παίζει και η επίδραση του περιβάλλοντος. Κατά καιρούς έχουν ενοχοποιηθεί λοιμώξεις, εγκεφαλικές βλάβες κατά την εγκυμοσύνη ή κατά τη διάρκεια του τοκετού κλπ. Σε κάποιες περιπτώσεις η χρήση ναρκωτικών ουσιών μπορεί να δράσει ως εκλυτικός παράγοντας για την εμφάνιση της νόσου.
Επίσης το ψυχοκοινωνικό στρες, που προκαλείται πχ από ένα τραυματικό γεγονός της ζωής όπως είναι ο θάνατος ενός δικού μας ανθρώπου, μπορεί να πυροδοτήσει την έναρξη της νόσου. Οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες μπορούν επίσης να επηρεάσουν την πορεία της πάθησης. Για παράδειγμα ένας ασθενής που η οικογένειά του τον κατακρίνει για όσα λέει και κάνει και τον καταπιέζει, θα υποτροπιάσει περισσότερες φορές από τον ασθενή που ζει σ ένα προστατευμένο περιβάλλον όπου απολαμβάνει μια σχετική ελευθερία και νιώθει αποδεκτός.

• Κλινική Συμπτωματολογία

Οι ασθενείς με σχιζοφρένεια έχουν ένα διαταραγμένο τρόπο σκέψης, που οδηγεί στην εμφάνιση παραισθήσεων, ψευδαισθήσεων, ακατανόητου λόγου, παράξενης ή ακατανόητης συμπεριφοράς και εντέλει κακής επαφής με την πραγματικότητα και με το γύρω τους κόσμο. 
Όταν λέμε ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν παραισθήσεις εννοούμε ότι έχουν μια παραποιημένη αντίληψη του κόσμου γύρω τους, ενώ όταν λέμε ότι έχουν ψευδαισθήσεις εννοούμε ότι αντιλαμβάνονται πράγματα που δεν υπάρχουν. Οι συχνότερες ψευδαισθήσεις στη σχιζοφρένεια είναι οι ακουστικές. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να ακούν φωνές που δεν υπάρχουν και που συχνά τους κατακρίνουν, τους προσβάλλουν ή τους κατηγορούν. Μπορεί επίσης να έχουν άλλου τύπου ψευδαισθήσεις, π.χ. οπτικές ή οσφρητικές. Οποιαδήποτε από τις πέντε αισθήσεις μπορεί να επηρεαστεί στη σχιζοφρένεια.
Οι σχιζοφρενείς ασθενείς μπορεί να είναι απαθείς και ανέκφραστοι, ή μπορεί να έχουν παράδοξες συναισθηματικές αντιδράσεις ασύμβατες με ό,τι συμβαίνει γύρω τους. Επίσης συχνά έχουν παράξενες ιδέες και πεποιθήσεις και η συμπεριφορά τους είναι αλλόκοτη. Για παράδειγμα μπορεί να πιστεύουν ότι οι άλλοι μπορούν να διαβάσουν τις σκέψεις τους, ότι τους κυνηγούν κι η ζωή τους κινδυνεύει κ.λ.π.
Τα συμπτώματα αυτά επηρεάζουν την ικανότητά τους να συνυπάρχουν με τους άλλους ανθρώπους, να κοινωνικοποιούνται και να δημιουργούν σχέσεις. Οι περισσότεροι αποσύρονται από τον κοινωνικό τους περίγυρο, απομονώνονται, παραμελούν τον εαυτό τους και δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις επαγγελματικές και οικογενειακές τους υποχρεώσεις. Οι σχιζοφρενείς ασθενείς δεν έχουν εναισθησία, δεν κατανοούν δηλαδή ότι είναι άρρωστοι κι ότι αυτό που τους συμβαίνει είναι παθολογικό.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι σχιζοφρένειας που διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος των συμπτωμάτων που εμφανίζονται στον καθένα. Αυτοί οι τύποι είναι η παρανοειδής, η αποδιοργανωτική, η κατατονική, η αδιαφοροποίητη και η υπολειμματική σχιζοφρένεια.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι σχιζοφρενείς ασθενείς είναι βίαιοι κι επικίνδυνοι. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι είναι αποσυρμένοι κι αποφεύγουν τις κοινωνικές συναναστροφές. Βίαιοι μπορεί να γίνουν όταν δεν παίρνουν τα φάρμακά τους ή όταν συνυπάρχει κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων ουσιών.
• Προνοσηρή προσωπικότητα
Πολλοί ασθενείς με σχιζοφρένεια αναφέρουν ότι πριν αρρωστήσουν ήταν κλειστοί κι εσωστρεφείς. Είχαν λίγους φίλους κι απέφευγαν τις ομαδικές δραστηριότητες. Συνήθως η πρώτη νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική σηματοδοτεί την έναρξη της νόσου. Ωστόσο, συμπτώματα μπορεί να προϋπήρχαν για μήνες ή χρόνια.
Τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να αφορούν σωματικά ενοχλήματα, όπως πονοκεφάλους, αδυναμία, κούραση, γαστρεντερικά ενοχλήματα, ενώ παράλληλα οι φίλοι κι οι συγγενείς παρατηρούν ότι ο ασθενής αρχίζει να έχει προβλήματα στην προσωπική κι επαγγελματική του ζωή. Ο ίδιος κλείνεται στον εαυτό του και μπορεί να δείξει έντονο ενδιαφέρον για θέματα όπως η φιλοσοφία και η μεταφυσική.
Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε ότι αρκετοί απ’ αυτούς τους ασθενείς είχαν κάποια διαταραχή προσωπικότητας πριν την έναρξη της νόσου, συνήθως σχιζοειδή ή σχιζότυπη διαταραχή.
• Πορεία και Πρόγνωση
Η σχιζοφρένεια είναι μια χρόνια νόσος που υποτροπιάζει. Συνήθως εμφανίζεται στην εφηβεία ή στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής και η κλασσική πορεία της περιλαμβάνει εξάρσεις και υφέσεις. Το πρώτο επεισόδιο σηματοδοτεί την έναρξη της νόσου και συνήθως απαιτεί νοσηλεία. Μετά την ύφεση του αρχικού επεισοδίου ο ασθενής συνήθως επανέρχεται σ’ ένα αρκετά καλό επίπεδο λειτουργικότητας. Ωστόσο οι περισσότεροι ασθενείς υποτροπιάζουν, ενώ μετά από κάθε νέα υποτροπή επανέρχονται όλο και δυσκολότερα. Η πορεία της νόσου είναι καλύτερη αν ο ασθενής δεν υποτροπιάσει μέσα σε μια πενταετία από το αρχικό επεισόδιο.
Η σχιζοφρένεια είναι μια ιδιαίτερα στιγματισμένη νόσος που δε γίνεται εύκολα αποδεκτή από την κοινωνία. Σαν αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί στιγματίζονται, αποσύρονται και συχνά περιθωριοποιούνται. Σημαντικό ρόλο παίζει το υποστηρικτικό περιβάλλον του κάθε ασθενούς. Η κατανόηση και η συμπαράσταση της οικογένειας και των φίλων βοηθά τον ασθενή να αντέξει το βάρος της νόσου του και να έχει μια κατά το δυνατόν φυσιολογική ζωή.
• Θεραπεία

Ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας είναι η φαρμακευτική αγωγή με αντιψυχωσικά φάρμακα. Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζεται να παίρνουν φάρμακα για όλη τους τη ζωή. Η φαρμακευτική αγωγή προκαλεί ύφεση των συμπτωμάτων και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής του ασθενούς, αλλά δεν απαλλάσσει τον ασθενή από τη νόσο. Η ψυχοθεραπεία στοχεύει στη στήριξη του ασθενούς και της οικογένειάς του. Τα καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα προκύπτουν από το συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Από την επιστημονική ομάδα της ΜΚΟ Κλίμακα . Ευχαριστούμε για την ευγενική παραχώρηση του υλικού.

by click4money