Μπορεί να είσαι βασιλιάς ή πλούσιος, να έχεις εξουσία κι δύναμη μα η Δαμόκλειος Σπάθη σε περιμένει...

Τι ακριβώς σημαίνει «Δαμόκλειος Σπάθη»; Από που προέρχεται η συγκεκριμένη φράση και πώς τη χρησιμοποιούμε σήμερα;

Η ιστορία

Ο Ρωμαίος Φιλόσοφος Μάρκος Τύλλιος Κικέρων θέλοντας μεταφέρει ένα ηθικό δίδαγμα χρησιμοποίησε το παρακάτω ανέκδοτο στο οποίο πρωταγωνιστούσε ένας αυλοκόλακας και ο Διόνυσος.

Το ανέκδοτο ξεκινούσε με τον κόλακα Δαμοκλή, ο οποίος εξυμνούσε συνεχώς την καλή ζωή που περνούσαν οι ηγεμόνες. Μια μέρα, ο Διόνυσος, ο τύραννος των Συρακουσών, αποφάσισε να δείξει στον κόλακα τι σήμαινε να είσαι ηγεμόνας. Του παραχώρησε λοιπόν, μόνο για μια ημέρα, το θρόνο του διατάζοντας ταυτόχρονα όλους τους αυλικούς του, ακόμα και το γιο του, να υπακούουν τον Δαμοκλή σαν αληθινό βασιλιά. Ο κόλακας Δαμοκλής, πήγε στη μεγάλη τραπεζαρία όπου μπορούσε να απολαύσει όποιο είδος φαγητού επιθυμούσε. Την ώρα που απολάμβανε τη βασιλική μεταχείριση, είδε έντρομος πάνω από το κεφάλι του να κρέμεται ένα μεγάλο σπαθί το οποίο συγκρατούσαν τρίχες αλόγου, οι οποίες θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να κοπούν με αποτέλεσμα το σπαθί να πέσει στο κεφάλι του.

Ρώτησε τον Διόνυσο σχετικά με το σπαθί και εκείνος του απάντησε:

Το σπαθί το τοποθέτησα πάνω από το θρόνο εγώ ο ίδιος για να μου θυμίζει να παίρνω τις σωστές αποφάσεις για οτιδήποτε αφορά τον λαό μου και τους συνεχείς κινδύνους που περιβάλλουν τη ζωή του άρχοντα, αφού ανά πάσα στιγμή μπορεί να πεθάνω και να μην μπορώ να επανορθώσω το σφάλμα

Ο Δαμοκλής, όταν άκουσε την εξήγηση του Διονυσίου, πανικοβλήθηκε, συνειδητοποιώντας πόσο διαφορετική και δύσκολη είναι η ζωή ενός άρχοντα συγκριτικά με αυτό που εκείνος πίστευε. Αμέσως λοιπόν ζήτησε ταπεινά από τον άρχοντα να ξαναγυρίσει στην θέση του ομολογώντας ότι αυτός δεν κάνει για την τόσο σκληρή θέση του τυράννου. Ο βασιλιάς δέχτηκε την παραίτηση του Δαμοκλή, όμως, με τον όρο πως στο εξής δεν θα τον ενοχλούσε με τα σχόλιά του και με το τι θα ήθελε να γίνει στις επόμενες ζωές του.

Πώς χρησιμοποιείται σήμερα;

Μέσα απ’ αυτήν την ιστορία προήλθε η φράση Δαμόκλειος Σπάθη, η οποία χρησιμοποιείται παροιμιακά περισσότερο για την απειλή τιμωρίας μεγάλου μεγέθους. Συγκεκριμένα χαρακτηρίζει το συνεχή φοβερό και θανάσιμο κίνδυνο που μας απειλεί κάθε στιγμή, όταν βάζουμε ως προσωπικές προτεραιότητες της ζωής μας τον εγωισμό, την ματαιοδοξία και τον υλισμό. Όπως ο αυλοκόλακας Δαμοκλής, υπό το φόβο της τιμωρίας, άλλαξε και έγινε ταπεινός, έτσι και αυτή η φράση είναι και μια προειδοποίηση για αλλαγή σε όσους ακολουθούν στη ζωή τους το δρόμο του εγωκεντρισμού, του υπερκαταναλωτισμού και αυτού της προσωπικής και εφήμερης απόλαυσης έναντι του κοινού καλού.

ΠΗΓΗ

by Vasil_Lask