Κάθε μονόφθαλμος πολιτικός επιδιώκει να διορθώσει,τα λάθη των προηγουμένων και τα δικά του, εάν είναι δυνατόν, την όραση του και των πολιτών του. Η δημοκρατία δεν είναι μόνο προτιμότερη από κάθε άλλο πολιτειακό σχήμα, αλλά με τις κατάλληλες παρεμβάσεις και προσπάθειες μπορεί να βλέπει και με τα δυο της μάτια και μάλιστα χωρίς γυαλιά. Η θεραπεία της είναι το ίδιο της το παιδί, ο λαός και η σοφία της κυριαρχίας του.
Ο έμμεσος – αντιπροσωπευτικός χαρακτήρας των σύγχρονων δημοκρατιών, αν και είναι απολύτως επιβεβλημένος λόγω αντικειμενικών δυσκολιών στη λειτουργία του πολιτεύματος, δημιουργεί από μόνος του ένα σοβαρότατο μειονέκτημα ουσιαστικής συμμετοχής του λαού στις αποφάσεις. Πέρα όμως από αυτό το αναγκαίο κακό, πολλά άλλα σύγχρονα φαινόμενα επιβεβαιώνουν την κρίση της δημοκρατίας στις αστικές πολιτικές μας κοινωνίες. Για παράδειγμα η διαφθορά, η αναξιοκρατία, η επιλεκτική απονομή δικαιοσύνης και γενικότερα η κρίση θεσμών και ηθικών αξιών τραυματίζουν καίρια τη σύγχρονη δημοκρατία. Κι όλα αυτά υπό το πρίσμα της «δικτατορίας του χρήματος», που μοιάζει να κυβερνά τα πάντα. Η αστική δημοκρατία του 21ου αιώνα μοιάζει ανίσχυρη κι ανίκανη να νικήσει τις προκλήσεις της εποχής της. Καθημερινά καταρρακώνεται και υποβιβάζεται στο βωμο συμφερόντων, σκοπιμοτήτων και ωφελιμιστικών συμπεριφορών. Η προπαγάνδα κι ο λαϊκισμός συχνά οικειοποιούνται κι επικαλούνται την αξία της, αλλά ουσιαστικά τη χρησιμοποιούν για να χειραγωγήσουν και να εκμεταλλευτούν τη λαϊκή μάζα. Έτσι, ο λαός από κυρίαρχος των εξελίξεων και ρυθμιστής της τύχης του, κατακρημνίζεται σε ακόλουθο και απλό χειροκροτητή αποφάσεων, που παίρνουν πάντα κάποιοι άλλοι – λίγοι για λογαριασμό του, χωρίς ο ίδιος να ερωτηθεί, κι ενώ φαίνεται ότι όλα εξυπηρετούν το συμφέρον του, στην πραγματικότητα αυτό έχει βάναυσα καταπατηθεί. Επομένως, φτάσαμε σήμερα να μιλάμε για κατ΄ επίφαση δημοκρατία, που έχει μονάχα τον τίτλο, αλλά έχει χάσει αρκετή από την παλιά της αίγλη, αφού διασύρεται καθημερινά από τους ίδιους τους δήθεν προστάτες της.
Ο υποβιβασμός της δημοκρατίας ενέχει όμως κι έναν ακόμη σοβαρό κίνδυνο, που στο παρελθόν αιματοκύλησε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Όσο η δημοκρατία μοιάζει ανίκανη να δώσει αποτελεσματικές λύσεις, όσο ακρωτηριάζεται αλύπητα από δημαγωγούς, λαϊκιστές κι άχρηστους άρχοντες, τόσο εκτρέφει επικίνδυνα ιδεολογικά φαινόμενα μίσους και φασισμού. Άλλωστε, η ιστορία έχει αποδείξει ότι διάδοχος της ελλειμματικής δημοκρατίας είναι πάντα κάποια ανελεύθερα μεσσιανιστικά πολιτειακά μορφώματα, τα οποία κατά βάση προσβάλλουν την ανθρώπινη προσωπικότητα.
Η απόλυτη και απαρέγκλιτη εφαρμογή των νόμων για όλους και η απονομή δικαιοσύνης μπορούν να διασφαλίσουν από την πλευρά τους όρους αποτελεσματικής λειτουργίας της πολιτικής κοινωνίας και να δημιουργήσουν τα εχέγγυα για μια ώριμη πολιτική κοινωνία δικαίου, η οποία θα στηρίζεται σε κανόνες και αρχές, όπως η αξιοκρατία, η διαφάνεια και η αναγόρευση του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του σε ύψιστη αξία.
Ακόμη και η ίδια η πολιτεία καλείται να παίξει το ρόλο της για τη θωράκιση της δημοκρατίας. Η παιδεία είναι το πιο ισχυρό μέσο που διαθέτει η πολιτεία για την προαγωγή του δημοκρατικού ιδεώδους. Η παιδεία και ειδικότερα το εκπαιδευτικό σύστημα με τις κατάλληλες αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία του είναι δυνατόν να οδηγήσει στην πνευματική καλλιέργεια και ν’ αποτελέσει το βάθρο της δημοκρατίας. Μπορεί να προετοιμάσει μελλοντικούς πολίτες με δημοκρατική αγωγή και συνείδηση, οι οποίοι θα θέσουν σε σωστότερες και δικαιότερες βάσεις τις σχέσεις με τους συνανθρώπους τους, δείχνοντας τη δημοκρατικότητά τους σε όλες τις εκδηλώσεις της καθημερινής τους ζωής με το σεβασμό της γνώμης, της ελευθερίας και της προσωπικότητας του άλλου.
Επιπλέον, για να θωρακιστεί η δημοκρατία απαιτείται κοινωνική συναίνεση μεταξύ των πολιτικών παρατάξεων και των κοινωνικών τάξεων και η ύπαρξη κομμάτων με αρχές. Έτσι, οι πολιτικοί θα εκπροσωπούν ουσιαστικά τους πολίτες, οι οποίοι τους ανέδειξαν με την ψήφο τους, ενώ αντίθετα δε θα χρησιμοποιούν το χώρο της πολιτικής ως μέσο εξυπηρέτησης των προσωπικών τους συμφερόντων.
Αποφασιστικός παράγοντας όμως για την προστασία της δημοκρατίας αποτελεί και ο σεβασμός, καθώς και η τήρηση του Συντάγματος από την πλευρά των πολιτών, αλλά κυρίως της πολιτικής εξουσίας. Γι’ αυτό το λόγο, κρίνεται απαραίτητο να θεσπίζονται νόμοι, οι οποίοι θα κατοχυρώνουν τις ελευθερίες του πολίτη και θα αποτελούν τη βάση για την οικοδόμηση ενός κράτους δικαίου.
Τέλος, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης οφείλουν να παρέχουν μια αντικειμενική και δημοκρατική πληροφόρηση, που θα επιτρέπει στους πολίτες τη διαμόρφωση ελεύθερης σκέψης και άποψης.
Μετά από τόσα ελλείμματα δημοκρατίας που διαπιστώνουμε σήμερα, ίσως και να μας δημιουργείται η πεποίθηση ότι θα πρέπει να δοκιμάσουμε κάτι άλλο. Όλα τα άλλα όμως όχι μόνο έχουν δοκιμαστεί, αλλά απέτυχαν παταγωδώς, σύροντας την ανθρωπότητα στο έρεβος. Ακόμη λοιπόν κι αν η δημοκρατία μας είναι ανάπηρη, ακόμη κι αν στους τυφλούς βασιλεύει ο μονόφθαλμος, αφού λειψή στην όραση λογίζεται σήμερα η δημοκρατία μας, αυτός ο μονόφθαλμος είναι σαφώς προτιμότερος από κάθε τυφλό που μας οδηγεί χωρίς ρότα προς την καταστροφή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου