Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχε μια θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στον ιδιώτη και στον πολίτη. Ιδιώτης ήταν αυτός που απείχε από τα κοινά, ενώ πολίτης αυτός που συμμετείχε. Μάλιστα ο Αριστοτέλης έλεγε ότι για να φέρει κάποιος την ιδιότητα του πολίτη πρέπει τα ενδιαφέροντά του να μην στρέφονται αποκλειστικά γύρω από το ατομικό του συμφέρον αλλά να εμπνέονται από την αξία της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο. Αυτό το σπουδαίο ιδανικό φαίνεται σήμερα να έχει ατονήσει.
Η απαξίωση της πολιτικής, ιδίως από την πλευρά των νέων, έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο που κάθε δραστηριότητα, ανάμειξη και σχέση με την πολιτική αν δεν αντιμετωπίζεται καχύποπτα τότε σίγουρα δεν είναι κάτι που βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων μιας ικανοποιητικής μερίδας της νεολαίας. Πώς άραγε αντιμετωπίζεται ο εικοσάρης που επιλέγει να ασχοληθεί με τον φοιτητικό συνδικαλισμό; Πώς αντιμετωπίζεται ο νέος εργαζόμενος που επιλέγει να ασχοληθεί με την συνδικαλιστική οργάνωση του επαγγέλματός του; Γιατί εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, συμφοιτητές ή συνάδελφοι, γυρίζουν την πλάτη τους στην ενασχόληση με τα κοινά και στην προσπάθεια λύσης των προβλημάτων που τους αφορούν;
Η πηγή του προβλήματος φαίνεται ξεκάθαρη αν ξύσουμε την επιφάνεια των γεγονότων: Οι πρακτικές των κομματικών παρατάξεων στα πανεπιστήμια, οι ιδεοληπτικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και όλοι εκείνοι που ασχολούνται με την πολιτική ακριβώς και μόνο για να υπηρετήσουν ή να εξυπηρετήσουν ατομικά συμφέροντα και μάταιες φιλοδοξίες οδήγησαν και οδηγούν στην απαξίωση της ίδιας της ενασχόλησης με την πολιτική. Και καθόλου άδικα, αν συνυπολογίσουμε και το ευρύτερο κλίμα απαισιοδοξίας και ανασφάλειας, οι περισσότεροι νέοι αποστρέφονται την σύγχρονη κομματοκρατούμενη παρακμή που λιμνάζει στα στάσιμα νερά της πολιτικής -και βεβαίως του φοιτητικού -και όχι μόνο- συνδικαλισμού.
Στην Ελλάδα έχουμε σταματήσει να μιλάμε για την αξία συμμετοχής στα κοινά όχι μόνο γιατί πολλοί αποδοκιμάζουν τη δράση αυτή, αλλά κυρίως γιατί φοβόμαστε να βγούμε μπροστά, να πάρουμε πρωτοβουλίες από εμάς για εμάς, και κυρίως να κινητοποιήσουμε όλες τις δημιουργικές και προοδευτικές δυνάμεις της νεολαίας.
Αξίζει ή όχι να συμμετέχουμε; Η απάντηση δεν είναι καθόλου δύσκολη, δύσκολη όμως είναι η εξήγησή της. Συμμετοχή σημαίνει συνδιαμόρφωση της πολιτικής, σημαίνει αγώνας και προσπάθεια σχεδιασμού ενός καλύτερου «τώρα» αλλά και ενός καλύτερου «μετά». Στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία ο πολίτης συμμετέχει, σκέφτεται, συζητά και αποφασίζει για το μέλλον του. Αυτό όμως δεν το κάνει μόνος του ακριβώς γιατί οι σύγχρονες πολυμορφικές κοινωνίες μας βασίζονται στην αντιπροσώπευση, στην εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και στη δράση τους.
Αλήθεια όμως, πόσο μας αρέσει να αφήνουμε τη μοίρα μας σε άλλους; Πόσο μας αρέσει να αποφασίζουν άλλοι για εμάς; Πόσο μας αρέσει να πετάμε με απερίγραπτη ευκολία στο κάλαθο των αχρήστων το σημαντικότερο δικαίωμα που έχουμε ως πολίτες; Γιατί άραγε ανεχόμαστε να μην στηρίζουμε αυτό που πιστεύουμε και να αφήνουμε άλλους να κάνουν τα πράγματα χειρότερα απ' όσο είναι, χωρίς καν να μας ρωτήσουν;
Πολύ συχνά ακούμε τη φράση: «Δεν είναι για μένα η πολιτική». Αν ξανασκεφτούμε όμως, τι όντως είναι πολιτική τότε γίνεται ξεκάθαρο ότι πολιτική δεν είναι τίποτα άλλο παρά να δρας, να παίρνεις πρωτοβουλίες και να προσπαθείς να βελτιώνεις την καθημερινότητά σου, τη δική σου, των συμπολιτών και των συμφοιτητών σου. Ακόμα και μια μικρή αλλαγή που συμβάλλει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής είναι σημαντική, γιατί πάντα οι μεγάλες αλλαγές ξεκινούν από μικρά βήματα ακριβώς όπως μια σπίθα είναι αρκετή για να γιγαντώσει μια φωτιά.
Όσα κείμενα και να γραφτούν, όσες θεωρίες και να διατυπωθούν χωρίς την πράξη κάθε θεωρία είναι έωλη και ξεκρέμαστη -όπως ισχύει βέβαια και το αντίστροφο. Απλά στην εποχή μας λέμε πολλά, γράφουμε πολλά, άλλα πάντα γίνονται λίγα κι απ' τα λίγα γίνονται όσα συμφέρουν τους λίγους και εκείνους που προσπαθούν να προφυλάξουν ή να προωθήσουν τα δικά τους προνόμια.
Όχι! Ο πολίτης που προτιμά να κάτσει σπίτι του και να μην ασχοληθεί με τα κοινά δεν έγινε ξαφνικά απολιτίκ και δεν απαξίωσε την πολιτική. Όχι! Οι νέοι που αδιαφορούν δεν είναι άτομα δίχως κρίση, δίχως αναζητήσεις, δίχως διάθεση να μάθουν, να αλλάξουν, να αμφισβητήσουν, να αλλάξουν. Κάτι άλλο είναι εκείνο που φταίει. Κι αυτό, με μια πρόχειρη ματιά, είναι ίσως ότι οι πολίτες αποστασιοποιούνται ακριβώς γιατί δεν εμπνέονται να ασχοληθούν. Ποιος μιλάει σήμερα για ιδέες αλλά και ποιος έχει σήμερα απτές και συγκεκριμένες θέσεις για την υπέρβαση των μεγάλων κρίσεων που βιώνουμε; Φαίνεται πως έχουμε ξεχάσει τη σημασία των αξιών και των αρχών που εμπνέουν τους πολίτες για να διεκδικούν διαρκώς μια καλύτερη Δημοκρατία, με περισσότερες ευκαιρίες και δικαιώματα για όλους. Κι αυτό προφανώς, το πληρώνουμε ανυπολόγιστα.
Το σημερινό πολιτικό προσωπικό ασχολείται πιο πολύ με το πώς θα διαβάλλει τον αντίπαλο, παρά με το πώς θα βελτιώσει την καθημερινότητα των πολιτών. Κανείς δεν λέει ξεκάθαρα σε τι πιστεύει και πως μπορεί να το υλοποιήσει στην πράξη. Η αδιαφορία των πολιτών είναι επακόλουθο της αδιαφορίας των ίδιων των πολιτικών για τους πολίτες.
«Από τη στιγμή που θα πει κανείς -για ό,τι αφορά το Κράτος-: Τι μ' ενδιαφέρει; Δεν ασχολούμαι... μπορούμε να πούμε ότι έχει γίνει το πρώτο βήμα για την παρακμή του κράτους αυτού» έγραφε ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ. Η άποψη αυτή είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Ας αρχίσουμε να θεωρούμε το συμφέρον του κράτους μας ως προσωπική υπόθεση. Ας αρχίσουμε να βλέπουμε το ατομικό μας συμφέρον μέσα από το συλλογικό μας συμφέρον και όχι αντίστροφα! Όσο κάποιος πολίτης αδιαφορεί για τα κοινά και με περισσή ευκολία αναφωνεί «τι με νοιάζει εμένα» ας μην παραξενεύεται όταν βλέπει τα δικαιώματά του να καταπατώνται και να λιγοστεύουν διαρκώς. Αδιαφορώντας για την καταπάτηση των δικαιωμάτων των άλλων ανοίγεται ο δρόμος για την καταπάτηση και του καθενός ξεχωριστά.
Η νέα γενιά, η δική μας γενιά, δεν έχει τα κατάλοιπα των προηγούμενων και -φευ!- δεν θέλουμε να τα αποκτήσει. Οι συνέπειες του εμφυλίου δεν μας έχουν επηρεάσει, και δεν θέλουμε να μας επηρεάσουν όπως συνέβαινε με προηγούμενες γενιές. Πολλοί έχουν σπεύσει να μας χαρακτηρίσουν ως «χαμένη γενιά» λόγω της οικονομικής κρίσης και των προβλημάτων της χώρας. Πολλοί μας έχουν χαρακτηρίσει γενιά της καφετέριας και του facebook.
Το λέμε όμως χωρίς περιστροφές: Ούτε χαμένη γενιά αισθανόμαστε, ούτε γενιά του καναπέ αλλά ούτε και γενιά του κούφιου πεζοδρομιακού «αγώνα». Η λογική της ήττας δεν μας ταιριάζει. Οι καταστάσεις έχουν αλλάξει και πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτές ακριβώς γιατί μόνο έτσι μπορούμε να τις αλλάξουμε. Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας κάνουν τόσο αναγκαίο όσο ποτέ η γενιά μας να διαμορφώσει μια νέα συλλογική ταυτότητα, να θέσει νέους στόχους για τη χώρα, να παρουσιάσει το δικό της όραμα για μια προοδευτική Ελλάδα που θα πρωταγωνιστεί στην Ευρώπη και τον κόσμο και θα διεκδικεί καλύτερες συνθήκες ζωής για όλους τους πολίτες της.
Το στοίχημα της γενιάς μας είναι ακόμα ανοιχτό και απευθύνεται σε όλους όσοι θέλουν να σταματήσουν την κατάρρευση της χώρας, και να κάνουν κάτι για να ξαναδούν με αισιοδοξία το μέλλον. Μέλλον υπάρχει μόνο αν βγούμε μπροστά και πρωταγωνιστήσουμε στον αγώνα για μια ανοιχτή Ελλάδα μέσα σε μια ανοιχτή Ευρώπη Δημοκρατίας, ρεαλισμού και πραγματικής αλληλεγγύης -και το μέλλον αξίζει σ' όσους παλεύουν για να το αποκτήσουν!
Πηγη
No comments:
Post a Comment